Kamis, 09 Agustus 2012

RANGKUMAN TAJWID HUKUM NUN PAEH SARENG TANWIN


RANGKUMAN SARENG QOIDAH TAJWID
HUKUM NUN PAEH SARENG TANWIN
MADRASAH ISLAMIYAH AL-ISTIQOMAH
Strict Adherent Of Islamic School
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
A.    BAB MACA TA’AWUDZ  BASMALAH JEUNG SURAT
Ari Bab Maca Ta’awudz  Basmalah jeung Surat Eta Kabagi 4 Bagian Nyaeta:
1.      قَطْعُ الْجَمِيْعِ (QOT’UL JAMI’)
Hartosna : “DIPEGATKEUN KABEHANNANA” (Taawudz,Basmalah Jeung Awal Surat)
Contona :
أَعُوْذُبِا للهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمْ-بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمْ- قُلْ هُوَاللهُ أَحَدْ
2.      وَصْلُ الْبَسْمَلَةِ بِا لسُّوْرَةْ (WASLUL BASMALATI BISSUROH)
Hartosna :”NYAMBUNGKEUN BISMILLAH KANA AWAL SURAT”
Contona :
أَعُوْذُبِا للهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمْ-بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ قُلْ هُوَاللهُ أَحَدْ
3.      وَصْلُ الْاِسْتِعَاذَةِبِالْبَسْمَلَةِ (WASLUL ISTI’ADZATI BIL BASMALAH)
Hartosna : “NYAMBUNGKEUN TA’AWUDZ KANA BISMILLAH”
Contona :
أَعُوْذُبِا للهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمْ- قُلْ هُوَاللهُ أَحَدْ
4.      وَصْلُ الْجَمِيْعِ (WASLUL JAMI’)
Hartosna : “DI SAMBUNGKEUN KABEHANNANA” (Ta’awudz,Bismillah Jeung Awal Surat)
Contona :
أَعُوْذُبِا للهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ قُلْ هُوَاللهُ أَحَدْ

B.     BAB MACA BISMILLAH DIANTARA DUA SURAT
Ari hukumna maca bismillah diantara dua surat eta aya 4 bagian, ieu nu opat bagian teh di bagi deui jadi 2 bagian, nyaeta
1)      Aya anu meunang eusina aya tilu
2)      Aya anu heunteu meunang,nyaeta sajalan
Ari gambaran anu dimeunangkeun nyaeta :
1.      قَطْعُ الْكُلِّ ( QOT’UL KULLI)
Hartosna : dipegatkeun kabehannana, (akhir surat nu kahiji diwaqofkeun,tuluy maca bismillah,akhir bismillah diwaqofkeun,tuluy maca awal surat anu kadua)
Contona :
وَلَمْ يَكُنْ لَّهُ كُفُوًأَحَدْ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمْ قُلْ أَعَوْذُبِرَبِّ الْفَلَقْ

2.      وَصْلُ الْبَسْمَلَةِ بَأَوَّلِ السُّوْرَةِ ( WASLUL BASMALATI BI AWWALIS SUROH)
Hartosna : waqof wasol, ( ngawaqofkeun akhir surat anu kahiji, tuluy maca bismillah, sedengkeun akhir bismillah diwasolkeun kana awal surat anu kadua)
Conntona :
وَلَمْ يَكُنْ لَّهُ كُفُوًأَحَدْ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ قُلْ أَعَوْذُبِرَبِّ الْفَلَقْ
3.    وَصْلُ الْكُلِّ ( WASLUL KULLI)
Hartosna : diwasolkeun kabehannana (akhir surat anu kahiji di wasolkeun kana mimiti bismillah, akhir bismillah diwasolkeun kana mimiti surat anu kadua)
Contona :
وَلَمْ يَكُنْ لَّهُ كُفُوًأَحَدُ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ قُلْ أَعَوْذُبِرَبِّ الْفَلَقْ
Ari gambaran anu teu dimeunangkeun nyaeta :
1.    مَا إَذَاوُصِلَ أَخِيْرُ السُّرَةِ بِالْبَسْمَلَةِ وَوُقِفَ وابْتُدِءَبِمَا بَعْدَهَا ( MA IDZA WU SHILA AKHIRUS SUROH BIL BASMALAH WAWUQIFA WABTU DI A’ BIMA BA’DAHA)
Hartosna : dimana-mana akhir surat anu kahiji di wasolkeun kana bismillah, sedengkeun akhir bismillah diwaqofkeun, tuluy ngamimitian kana awal surat anu kadua
Contona :
وَلَمْ يَكُنْ لَّهُ كُفُوًأَحَدُ بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمْ قُلْ أَعَوْذُبِرَبِّ الْفَلَقْ
Pangna Heunteu Meunang Nyaeta :
أَنَّهُ يُوْهَمُ اَنَّ الْبَسمَلَةِ مِنْ أَخِيْرِ السُّوْرَةِ
Hartosna : bisi di sangka yen bismillah teh akhir surat anu kahiji

NADZOMNA
1.      Maca bismillah antara dua suroh
            Aya opat rupa kade ulah leupat
            Anu opat kabagi dua hukumna
            Anu meunang reujeung anu teu meunangna

2.      Ari gambaran nu dimeunangkeunana
Aya tilu sing tilik hiji-hijina
            Kahijina kot'ul kulli pek bacakeun
            ahir suroh nukahiji diwakopkeun

3.      Tuluy maca awal suroh nukadua
            Pek akurkeun jeung contona sing sarua
            Kaduana ahir suroh nukahiji
            Diwakopkeun kahade ulah pahili

4.      Tuluy maca awal ayat bismillahna
            Tung-tungna bismillah diwasolkeunana
            Reujeung mimiti suroh anu kadua
            Nabuktina tingali dina contona

5.      Katiluna waslul kulli pek ilikan
            Sing teunget hiji-hijina tong nyalahan
            Ahir suroh nukahiji diwasolkeun
            Kana awal bismillahna dihijikeun
6.      Tuluy ahir bismillahna diwasolkeun
            Jeung awal suroh kadua tong nyalahan
            Ari gambaran anu teu dimeunangkeun
            Ahir suroh nu ka hiji diteupungkeun

7.      Reujeung mimiti ayat bismillahna
            Tuluy diwakopkeun akhir bismillahna
            Tuluy maca awal suroh kaduana
            'Illatnamah tos jeulas dina nasarna

C.    QOIDAH HUKUM NUN PAEH SARENG TANWIN
NUN PAEH sareng TANWIN  dimana-mana mayunan huruf hijaiyah anu 28, maka hukumna kabagi 4 nyaeta :
1.      Idzhar
2.      Idghom
3.      Iqlab
4.      Ikhfa
Qoidahna

اَرْبَعُ اَحْكَمٍ فَخُذْ تَبْيِيْنِلِلنُّوْنِ اِنْ تَسْكُنْ وَلِلتَّنْوِيْنِ
Ari Hukum Nun Paeh Sareng Tanwin - Aya 4 Hukum Anu Eunggeus Yakin
Hiji Idhar,Dua Idgom,Tilu Iqlab, - Opat Ikhfa Tah Sakitu Kade Sasab
1.      IDZHAR
Ari idzhar eta kabagi dua bagian nyaeta :
1.      Idzhar ceuk lugot,nyaeta  اَلْبَيَانُ hartosna : kadar-kadar jelas
2.      Idzhar ceuk istilah nyaeta,  اِخْرَاجَ كُلِّ حَرْفٍ مِنْ مَخْرَجِهِ  hartosna : ngaluarkeun saban-saban huruf tina makhrojna kalawan teu make gunnah
Qoidah Idzhar
لِلْحَلْقِ سِتُّ رُتِّبَتْ فَلْتَعْرِفِفَاْلاَوَّلُ اْلِاظْهَرُقَبْلَ اْلَاحْرُفِ
Kahijina kudu idzhar masing terang – dina huruf halaq nu 6 pek bilang


Huruf Idzhar
Ari huruf idzhar  sadayana eta aya 6 nyaeta  ا/ء ح ه خ ع غ
Qoidah Huruf Idzhar
مُهْمَلَتَانِ ثُمَّ غَيْنٌ خَاءٌهَمْزٌ فَهَاءٌ ثُمَّ عَيْنٌ حَاءٌ
hamzah jeung Ha ‘ain jeung ha teu cecekkan - tambah dua Kho Ghin pada di cecekkan
Patokan Idzhar
Dimana–mana aya Nun Paeh atanapi Tanwin, mayunan salasahijina huruf idhar anu 6, maka macana kudu di eceskeun (JELAS)
2.      IDGOM
Ari idghom eta kabagi dua bagian nyaeta :
1.      Idghom ceuk lugot, nyaeta  اِدْخَالُ الشَّيْٕءِ فِى الشَّيْءِ  hartosna : ngasupkeun hiji perkara kana perkara anu sejen
2.      Idgom ceuk istilah, nyaeta
اِلْتِقَاءَحَرْفٍ سَا كِنٍ بِمُتَحَرِّكٍ حَيْثُ يَصِيْرَانِ حَرْفًا مُشَدَّدً يَرْتَفِعُ اللِّسَانُ عِنْدَهُ اِرْتِفَا عةً وَاحِدَةً
Hartosna : patepungna huruf anu paeh jeung huruf anu hirup, sahingga ngajadi huruf anu di tasydidan, sarta narima kana luhur letah, dina nalika ngucapkeun huruf anu ditasydidan  kalayan sakaligus
Qoidah Idghom
فِيْ يَرْمَلُوْنَ عِنْدَهُمْ قَدْ ثَبَتَتْوَالثَّانِ اِدْغَامٌ بِسِتَّةٍ اَتَتْ
Kaduana kudu idghom kana genep – dina lafadz YARMALUNA anu tetep
Huruf Idghom
Ari huruf idgom sadayana eta aya 6 nyaeta :  ي م ن و ل ر dikumpulkeun dina lafadz يَرْمَلُوْن
Pembagian Idghom Ceuk Istilah
Ari idghom tina pembagian NUN PAEH  sareng TANWIN kabagi dua bagian nyaeta :
1.      Idghom Bigunnah
Idghom bigunnah hurufna aya 4 nyaeta  ي م ن و dikumpulkeun dina lafadz يَنْمُوْ
Qoidah Idghom Bigunnah
فِيْهِ بِغُنَّةٍ بِيَنْمُوْ عُلِمَالَكِنَّهَاقِسْمَانِ قِسْمٌ يُدْغَمَا
Tapi nu genep bagi dua bagian – idghom ma’al gunnah YANMU sabagian
Patokan Idghom Bigunnah
Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN mayunan salahsahijina huruf idghom bigunnah anu 4 maka macan kudu DIGUNNAHKEUN
2.      Idgom Bilagunnah
Idghom bilagunnah hurufna aya dua nyaeta  ل ر
Qoidah Idghom Bilagunnah
فِى اللَّامِ وَالرًّاءِثُمَّ كَرِرَنَّةْوَالثَّانِ اِدْغَامٌ بِغَيْرِ غُنَّةْ
Kaduana idghom heunteu make gunnah dina LAM-RO bulak-balik sing merenah
Patokan Idghom Bilagunnah
Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN mayunan salahsahijina huruf idghom bilagunnah anu dua, maka macana TEU DI GUNNAHKEUN
Pengecualian Idghom
Dimana-mana aya NUN PAEH mayunan salahsahijina huruf idghom dina sakalimah, maka macana TEU MEUNANG DI IDGHOMKEUN,TAPI KUDU DI IDZHARKEUN
Contona :  دُنْيَا-صِنْوَا
Pangna teu meunang di idghhomkeun sabab matak ngarobah kana harti
Qoidahna
تُدْغِمْ كَدُنْيَاثُمَّ صِنْوَانٍ تَلَااِلَّااِذَاكَانَ بِكِلْمَةٍ فَلَا
Anging mun NUN PAEH teungah kalimah- saperti DUNYA-SHINWANUN ulah gunnah
3.      IQLAB
Ari Iqlab Eta Kabagi Dua Bagian Nyaeta :
1.      Iqlab ceuk lugot nyaeta :  تَحْوِيلُ الشَّيْءِعَنْ وَجْهِهِ  hartosna : mindahkeun hiji perkara tina jalanna eta perkara
2.      Iqlab ceuk istilah nyaeta :  جَعْلُ حَرْفٍ مَكَانَ حَرْفٍ مَعَ مُرَا عَةِ الْغُنَّةِ
Hartosna : ngajadikeun hiji huruf dina tempat huruf anu sejen, sarta ngariksa kana ghunnah
Ari huruf iqlab eta aya hiji, nyaeta ب
Qoidah Iqlab
مِيْمًا بِغُنَّةٍ مَعَ اْلِاخْفَاءِوَالثَّالِثُ اْلِاقْلَابُ عِنْدَاْلبَاءِ
Katiluna iqlab lamun nyandingan BA – Gantikeun kana MIM gunnah campur ikhfa
Patokan Iqlab
Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN mayunan huruf iqlab anu hiji, maka macana kudu digentikeun NUN PAEH atanapi TANWIN na kana MIM sarta kudu make gunnah
4.      IKHFA
Ari ikhfa eta kabagi dua bagian nyaeta :
1.    Ikhfa ceuk lugot nyaeta  اَالسَّتْرُ hartosna : kadar-kadar nutupan
2.    Ikhfa ceuk istilah nyaeta :

عِبَارَةٌعَنِ النُّطْقِ بِحَرْفٍ سَاكِنٍ عَارٍعَنِ التَّشْدِيْدِ عَلَى الصِّفَةِ بَيْنَ الْاِضْهَارِوَالْاِدْغَامِ مَعَ مُرَاعَةِ الْغُنَّةِ
Hartosna : hiji ‘ibaroh tina ngucapkeun  huruf anu paeh anu kosong tina tasydid, netepan kana sifat antara idzhar jeung idghom sarta ngariksa kana gunnah
Qoidah Ikhfa
مِنَ اْلحُرُوْفِ وَاجِبٌ لِلْفَاضِلِوَالرَّابِعُ اْلاِخْفَاءُ عِنْدَاْلفَاضِلِ
Hukum NUN PAEH jeung TANWIN ka opatna – ikhfa nyanghareupan huruf sakantunna
Huruf Ikhfa
Ari huruf ikhfa sadayana eta aya 15, nyaeta
ت ث ج د ذ ز س ش ص ض ط ظ ف ق ك
Qoidah Huruf Ikhfa
فِيْ كِلْمِ هَذَااْلبَيْتِ قَدْ نَظَمْتُهَافِيْ خَمْسَةٍ مِنْ بَعْدِ عَشْرٍ رَمْزُهَا
Nyeta lima belas huruf sadayana – dina kawit kalimah ieu nadzomna
دُمْ طَيِّبًا زِدْفِيْ تُقَى ضَعْ ظَالِمَاصِفْ ذَاثَنَا كَمْ زَادَ شَخْصٌ قَدْ سَمَا
Nyaeta ص ذ ث ك ج ش ق س DZAL – ط ز ف ت ض ظ Masing pada apal

Patokan Ikhfa
Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN mayunan salasahijina huruf ikhfa anu 15, maka macana kudu di samarkeun makhroj NUN PAEH atawa TANWIN na
Pembagian Ikhfa Ceuk Istilah        
Ari ikhfa tina pembagian NUN PAEH sareng TANWIN eta kabagi 3 bagian, nyaeta
1.      Ikhfa Aqrob
Bagian kahiji tina pembagian ikhfa nyaeta ikhfa aqrob, huruf na sadayana aya 3, nyaeta :  ت ط د
Patokannana
“Dimana-mana aya NUN PAEH sareng TANWIN mayunan salasahijina huruf ikhfa aqrob anu 3, maka macan kudu  di samarkeun, sarta nyamarkeunnana kudu dideukeutkeun kana huruf anu tilu”
2.      Ikhfa Ausath
Bagian ka dua tina pembagian ikhfa nyaeta ikhfa ausath, hurufna sadayana aya 10, nyaeta : ص ذ ث ج ش س ز ف ض ظ
Patokannana
“Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN, mayunan salasahijina huruf ikhfa ausath anu 10, maka macana kudu disamarkeun, sora NUN PAEH atawa TANWIN na, sarta nyamarkeunnana kudu pertengahan”
3.      Ikhfa Ab’ad
Bagian katilu tina pembagian ikhfa nyaeta ikhfa Ab’ad, hurufna sadayana aya 2 nyaeta : ق ك
Patokannana
“Dimana-mana aya NUN PAEH atanapi TANWIN mayunan slasahijina huruf ikhfa Ab’ad anu 2, maka macana kudu  disamarkeun makhroj NUN PAEH atanapi TANWIN na tur nyamarkeunnana sing kacida samarna”


اَلْحَمدُ اللهِ رَبِّ الْعٰلَمِيْنَ
Insha Alloh Di Lanjut Ka Bahasan Hukum MIM PAEH